zondag 29 maart 2015

Dromen van muurankers en balkkoppen (week 5)

Waarschijnlijk doe ik de restauratietimmermannen van Bouwbedrijf Swart tekort als ik zeg dat een groot deel van deze week in het teken stond van werkzaamheden die zeker moeten gebeuren, maar die niet meteen tot zichtbaar resultaat hebben geleid (althans door vrouwenogen gezien).
Daarbij moet ik wel de kanttekening maken dat het dak voor een deel geïsoleerd is. Deze isolatieplaten zie je echter niet, omdat er plastic overheen ligt, ter bescherming tegen de regen. Daarnaast is er een ijzeren zolderraam vervangen door een groter Velux-raam. Aan de achterkant van het huis zijn voorbereidingen getroffen voor het plaatsen van een groot Velux-raam op de plaats van de dakkapel.

Aan beide zijkanten van het huis zijn allemaal "schietgaten" te zien. Er zijn namelijk stenen weggekapt om de muurankers eruit te halen. Een groot aantal muurankers (waarmee de muren en de balken aan elkaar zijn bevestigd) is ernstig aangetast. Dat is heel goed te zien op de foto waar twee muurankers naast elkaar liggen. Er zijn nu tijdelijke muurankers aangebracht. Voor zover de originele muurankers nog te herstellen zijn, gebeurt dat, en als dat niet meer kan, zit er niets anders op dan ze te vervangen. Ook zijn er blokkelen verwijderd. Blokkelen zijn de dragers van de gootbakken. Ook hieraan zitten muurankers bevestigd.

Verder ligt de zoldervloer open, zodat de verrotte balkkoppen (de uiteinden van de balken, waar de muurankers in vastzitten) kunnen worden hersteld.

Tussen alle bedrijven door hebben we de dertiende verjaardag van Willem gevierd met een bakje koffie en een stukje oranjekoek.

Volgende week wellicht een wat langer verhaal. De metselaars zijn namelijk ook in aantocht. En nog steeds geldt; als jullie vragen of opmerkingen hebben, horen we dat graag via haije.rieneke@live.nl

We plaatsen in de loop van de week nog even een kadastrale tekening van vroeger.

Foto's week 5
















zondag 22 maart 2015

Foto's week 4 (zie ook http://bouwbedrijfswart.nl/wetenswaardig/143-restauratie-pastoriewoning-eastermar-van-start)











Siesling klaar met gritspuiten, Bouwbedrijf Swart op volle sterkte (week 4)

En dan is het alweer zondag, de hoogste tijd om het blog bij te werken. We hebben het gevoel dat we na drie weken de eerste fase van de restauratie hebben afgerond, want het gritspuiten is klaar. Wat hebben de mannen van Siesling het getroffen met het weer en daarmee wij ook. Maandag en dinsdag zijn ze nog aan het spuiten geweest, woensdag en donderdag aan het opruimen en vrijdag hebben ze de boel schoongespoten. Dat leverde een mooi plaatje op vanuit de voorkamer (foto's week 4).


Bouwkundige werkzaamheden


Reynald, de restauratietimmerman van Bouwbedrijf Swart, was de eerste dagen van de week nog alleen. Hij heeft zich vooral beziggehouden met het inventariseren van de muurankers, de balkkoppen en de hoekkepers. De kwaliteit van de muurankers lijkt tegen te vallen. We komen daarmee voor de vraag te staan wat verstandiger is: restaureren of vervangen. Het aantal aan te pakken balkkoppen is wat hoger dan verwacht en tijdens de inventarisatie kwam aan het licht dat de hoekkeper aan de noordoostzijde verrot is.
En daarmee was er ook werk aan de winkel voor Haije, die dinsdagavond de betreffende hoek op de valreep moest vrijmaken (foto's week 4).

Halverwege de week kreeg Reynald versterking van Foeke en met de komst van Sebastiaan afgelopen vrijdag is het trio compleet. De mannen hebben zich inmiddels op het dak "gestort". Eerst hebben de dakkapel aan de achterzijde verwijderd. Deze dakkapel was in de jaren '70 aangebracht toen er een slaapkamertje op de oorspronkelijke "linnenzolder" is gemaakt (foto's week 4). Haije had de bewuste slaapkamer al eerder gesloopt en we laten nu de dakkapel vervangen door een Velux-raam. Vrijdag zijn de mannen begonnen met het dak aan de zuidwestzijde. Ze hebben de dakpannen er afgehaald en de panlatten verwijderd. Komende week wordt het dak aan die kant geïsoleerd. Waarschijnlijk zal het effect op de energierekening nihil zijn, maar mogelijk voelt het straks iets comfortabeler aan "op zolder".

Ds. Douwes

Afgelopen week kregen we een indrukwekkend mailbericht van de zoon van ds. Jan Douwes, die van 1932 tot 1937 predikant in Eastermar is geweest. Hij vertelde dat hij 81 jaar geleden in de pastorie het levenslicht heeft gezien. Het gezin Douwes is in 1937 verhuisd naar 's-Hertogenbosch. Ds. Douwes was daar als godsdienstleraar verbonden aan de Ambachtsschool. Een paar maanden na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog moesten alle ambtenaren en onderwijzers een Ariërverklaring invullen. In zo'n verklaring moest men aangeven wie de ouders en grootouders waren en of deze van Joodse afkomst waren. De Duitsers wilden met deze verklaring inventariseren wie wel en wie niet Joods was. Degenen met Joodse voorouders werden binnen korte tijd na het invullen van de verklaring ontslagen. 200.000 Nederlanders moesten de verklaring afleggen en slechts een klein aantal mensen weigerde dat, waaronder ds. Douwes. Hij werd verraden door de toenmalige burgemeester van 's-Hertogenbosch en heeft daarna in kampen in Schoorl, Vught en Amersfoort gezeten, voordat hij kans zag om onder te duiken. Daar waar ds. Siemelink tijdens de Tweede Wereldoorlog in de pastorie van Eastermar onderdak bood aan onderduikers, moest zijn voorganger ds. Douwes zelf onderduiken! Beide predikanten hebben daarmee op hun eigen wijze een bijdrage geleverd aan het verzet.


Kleuradvies

Zaterdagmiddag zijn Haije en ik naar Schildersbedrijf Bethlehem in Gorredijk geweest voor een kleuradvies. De voetbalwedstrijd van Haije was afgelast en gelukkig was René Bethlehem bereid om ons op zijn vrije zaterdagmiddag te ontvangen. Begin februari was Menno Pothof van de Vereniging voor Neo-Klassicistische Woningen in Fryslân al bij ons op bezoek geweest voor een kleuradvies. Hij is van mening dat we in principe van dezelfde kleuren moeten uitgaan, maar dan iets minder groen, iets minder wit, iets minder geel en iets donkerder grijs. René Bethlehem onderschreef dit advies en met z'n drieën hebben we de kleurenwaaiers van Keim en Boonstoppel bestudeerd (foto's week 4). Haije en ik vinden het vooral belangrijk dat de pastorie een "frisse" uitstraling krijgt. Na twee uren kijken en vergelijken hebben we een eerste keuze gemaakt. René gaat nu, conform afspraak, een kleuradvies aan de firma Boonstoppel vragen. De grote vraag is natuurlijk of dit kleuradvies overeenkomt dan wel afwijkt van wat wij hebben uitgezocht. Wordt vervolgd.

zondag 15 maart 2015

Foto's week 3










Onbewoonbaar verklaard? (week 3)

Allereerst willen we jullie hartelijk bedanken voor de vele lieve reacties. Het is fijn om te weten dat we bij zoveel familie en vrienden terecht kunnen voor een warm bed en een lekkere maaltijd als dat nodig is. Tot nu toe redden we het prima. We missen weliswaar het daglicht in de woonkamer nu de ramen aan de voorkant zijn dichtgetimmerd, maar we weten gelukkig dat dat maar tijdelijk is. Er is ons verzekerd dat we in de loop van de week weer naar buiten kunnen kijken. Een dorpsgenoot vertelde dat hij steeds aan de ingepakte Pont Du Neuf in Parijs moet denken als hij ons huis ziet. Het is net alsof de kunstenaar Christo ook in Eastermar bezig is geweest. Wij vinden dat het huis er vooral uitziet als een onbewoonbaar verklaard pand.

Schuifgrendel
We kregen ook een hele leuke mail van de familie Van Dorp uit Zelhem. Dit predikantengezin heeft van 1978 tot 1986 in de pastorie gewoond. Een paar jaar geleden waren ze bij ons op bezoek en attendeerde dominee Van Dorp ons op de schuifgrendel aan de binnenkant van een kastdeur op de opkamer (wat nu de slaapkamer van Willem is). Deze schuifgrendel had dienst gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog toen dominee Siemelink onderdak gaf aan onderduikers. De familie Van Dorp hoopt dat deze herinnering niet verloren gaat tijdens de restauratie. Wij garanderen dat de schuifgrendel blijft bestaan, want ook wij koesteren zulke herinneringen. Zie ook de tweede foto bij foto's week 3.

Gritspuiten
Ook de afgelopen week stond in het teken van het gritspuiten. De achterkant en een zijkant zijn nu helemaal klaar. Tijdens de bouwvergadering van afgelopen dinsdag waren de deskundigen lovend over het resultaat. Ze vinden dat de medewerkers van Siesling prachtig werk leveren. Op de foto's is te zien hoe in het nog natte cement frijnwerk is nagebootst. We hebben de betekenis van het woordje frijnwerk even voor jullie opgezocht: het resultaat van een handmatige sierbewerking van een natuurstenen oppervlak. Haije en ik zien op dit moment echter voornamelijk scheuren....... Gelukkig worden al deze scheuren binnenkort weggewerkt door gespecialiseerde stukadoors.

Open haard
Ook Haije zit ondertussen niet stil. Tijdens de aankoop van de pastorie in 2008 kwamen we er op de valreep achter dat er een pijp van asbest in de schoorsteen zit. Aangezien schoorsteenvegers geen pijpen van asbest meer mogen vegen, hebben we de open haard nooit kunnen gebruiken. Onze verzekeraar staat namelijk niet garant voor eventuele schade na een schoorsteenbrand. Het is de bedoeling dat de pijp van asbest tijdens de restauratiewerkzaamheden wordt verwijderd. De open haard maakt plaats voor een houtkachel. We hebben inmiddels een model uitgezocht (de Jannik Medium Low van Dik Geurts) en Haije heeft de open haard inmiddels al verwijderd op basis van de "verwijdertips" van buurman Swart, die de open haard destijds heeft geplaatst. Blijft over de vraag hoe de pijp van asbest te zijner tijd zonder al te veel breekwerk kan worden verwijderd. De deskundigen gaan zich hier binnenkort over buigen. Wordt vervolgd dus.

Bouwbedrijf Swart in actie
Komende week komt ook bouwbedrijf Swart in actie. Afgelopen vrijdag kwam Reynald als "verkenner" en maandag krijgt hij versterking van twee collega-restauratietimmermannen. Reynald is alvast begonnen met het vrijkappen van muurankers. Kortom, de bouwkundige restauratiewerkzaamheden zijn nu ook van start!


Als jullie vragen hebben, horen we dat graag via haije.rieneke@live.nl 
De antwoorden komen dan volgende week.

zondag 8 maart 2015

Foto's week 1 en 2







De kop is eraf! (week 1 en 2)

De restauratie van onze pastoriewoning is nu echt begonnen. Tijdens de voorjaarsvakantie is het huis in de steigers gezet door medewerkers van Sijperda uit Drachten. In diezelfde week heeft bouwbedrijf Swart voorbereidingen getroffen voor het gritspuiten. Met planken en dekzeilen zijn provisorische bakken gemaakt voor het opvangen van het afval dat van de muur komt. Daarnaast zijn de ramen en deuren aan de linkerkant en de achterkant van het huis "dichtgetimmerd" om te voorkomen dat onze ruiten beschadigd raken door het grit.

Maandagochtend stonden Jan en Benny van Siesling BV uit Eelde voor de deur, klaar voor het "echte werk". Siesling is ingehuurd om oude verflagen van het pleisterwerk te verwijderen. Als alles schoon is, kunnen eerst de stukadoors en later de schilders aan de slag. In september is Siesling BV al langs geweest voor een proefstukje. Er is toen besloten om in principe grit te gebruiken en voor de moeilijke delen een afbijtmiddel. Dit afbijtmiddel werkt pas als het buiten 15 graden of hoger is. Nog even wachten dus.

Jan en Benny wisselen het werk een beetje af.  De een staat op de steiger te spuiten en de ander bewaakt het proces en zorgt voor het bijvullen van het grit. Over het algemeen hebben ze goed weer getroffen, al vonden ze het dinsdag nogal koud.

Voor ons is de start van de restauratie even wennen. Het is donker en koud in huis doordat de ramen zijn dichtgetimmerd. Daarnaast kunnen we de achterdeur niet gebruiken. De fiets van Willem staat nu in het halletje bij de voordeur geparkeerd en de kliko's staan ook al aan de voorkant van het huis. Het moet natuurlijk ook wennen om mensen "om de deur" te hebben, alhoewel Jan en Benny allebei "hiel noflik" zijn.

Eerlijk gezegd weet ik niet goed wat er komende week precies staat te gebeuren. Jan en Benny zijn morgenochtend rond 07.45 uur weer paraat en gaan waarschijnlijk met de zijkant verder. Ook de medewerkers van Bouwbedrijf Swart maken deze week hun opwachting. Dinsdagochtend hebben we om 9.00 uur een bouwvergadering.

Deze week kregen we nog een verzoek van de Vereniging voor Neo-Klassicistische Woningen in Fryslân om ons huis op te stellen tijdens de zomertocht in juni. Aanvankelijk twijfelden we even vanwege de rommel in en rond huis, maar we snappen ook wel dat mensen het leuk vinden om een bezoek te brengen aan een restauratieproject. Vandaar dat we toch akkoord zijn gegaan.
We hopen dat de projectleiders van Monumentenadvies Noord-Nederland, Bouwbedrijf Swart en Schildersbedrijf Bethlehem die middag ook aanwezig willen zijn om vragen te beantwoorden.

Misschien is het leuk om nog even bij de foto's te kijken en graag tot volgende week.